महाराष्ट्र शासनाने मुलींच्या कल्याणासाठी आणि त्यांच्या शिक्षणाच्या प्रोत्साहनासाठी ‘लेक लाडकी’ योजना सन २०२३-२४ पासून सुरू केली आहे. या योजनेचा उद्देश मुलींच्या जन्मापासून ते त्यांच्या अठरा वर्षाच्या होईपर्यंत आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे आहे. या योजनेद्वारे मुलींना एकूण एक लाख एक हजार रुपये रक्कम टप्याटप्याने प्रदान करण्यात येते.
लेक लाडकी योजनेचे उद्दिष्ट
‘लेक लाडकी’ योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट मुलींच्या जन्मदरात वाढ करणे, त्यांच्या शिक्षणासाठी प्रोत्साहन देणे आणि त्यांना आर्थिक सुरक्षितता प्रदान करणे आहे. योजनेचा उद्देश मुलींच्या भविष्याची आधारशिला मजबूत करणे असून, त्यांच्या पालकांना मुलींच्या शिक्षणासाठी आणि पालनपोषणासाठी आर्थिक भार कमी करणे आहे.
लेक लाडकी या योजनेची पात्रता
या योजनेसाठी पिवळ्या आणि केशरी शिधापत्रिकाधारक कुटुंबातील मुलींना पात्र मानले जाते. या कुटुंबातील मुलींचा जन्म दिनांक १ एप्रिल, २०२३ रोजी किंवा त्यानंतर झाला असेल तर त्यांना या योजनेचा लाभ मिळू शकतो.
लेक लाडकी योजनेचा लाभ
योजनेद्वारे मुलीच्या जन्मापासून ते ती अठरा वर्षाची होईपर्यंत टप्याटप्याने आर्थिक सहाय्य प्रदान करण्यात येते. या योजनेंतर्गत मुलीच्या जन्मानंतर पहिल्या वर्षी १०,००० रुपये, पाचव्या वर्षी २५,००० रुपये, दहाव्या वर्षी २५,००० रुपये आणि अठराव्या वर्षी ४१,००० रुपये असे एकूण एक लाख एक हजार रुपये मुलीच्या खात्यात जमा केले जातात.
लेक लाडकी या योजनेची अर्ज प्रक्रिया
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदारांना काही आवश्यक कागदपत्रांची पूर्तता करावी लागते. अर्जदारांनी मुलीचा जन्म प्रमाणपत्र, शिधापत्रिका, आधार कार्ड आणि बँक खात्याचा तपशील आदी कागदपत्रांची पूर्तता करावी लागते. अर्ज प्रक्रिया ऑनलाइन किंवा जवळच्या सरकारी कार्यालयात जाऊन पूर्ण केली जाऊ शकते.
लेक लाडकी योजनेचे फायदे
‘लेक लाडकी’ योजनेद्वारे मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन मिळते. आर्थिक सहाय्यामुळे मुलींना शिक्षण घेण्यासाठी आवश्यक साधनसंपत्ती मिळते. योजनेच्या माध्यमातून मुलींच्या पालकांना त्यांच्या शिक्षणासाठी आणि भविष्याच्या तयारीसाठी आर्थिक मदत मिळते. योजनेच्या सहाय्याने मुलींच्या सुरक्षिततेचे आणि त्यांच्या भविष्याची जपणूक होते.
लेक लाडकी या योजनेची सरकारची जबाबदारी
‘लेक लाडकी’ योजना सुरू करून महाराष्ट्र शासनाने मुलींच्या कल्याणासाठी एक महत्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. योजनेच्या यशस्वितेसाठी शासनाची जबाबदारी आहे की या योजनेची योग्य प्रकारे अंमलबजावणी करावी आणि पात्र मुलींना या योजनेचा लाभ मिळावा. योजनेच्या लाभार्थ्यांची यादी नियमितपणे तपासावी आणि अर्ज प्रक्रिया सुलभ करावी.
लेक लाडकी या योजनेची समाजाची भूमिका
समाजाने देखील ‘लेक लाडकी’ योजनेच्या यशस्वितेसाठी सहकार्य करणे आवश्यक आहे. मुलींच्या शिक्षणाला आणि कल्याणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी समाजाने पुढाकार घ्यावा. मुलींना शिक्षणासाठी आणि भविष्याच्या तयारीसाठी आवश्यक मार्गदर्शन आणि सहाय्य प्रदान करावे. समाजातील प्रत्येकाने मुलींच्या हक्कांची आणि त्यांच्या सुरक्षेची जपणूक करणे आपले कर्तव्य मानावे.
लेक लाडकी योजनेचे निष्कर्ष
‘लेक लाडकी’ योजना महाराष्ट्र शासनाची एक उत्कृष्ट आणि महत्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेद्वारे मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन मिळते आणि त्यांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान केली जाते. मुलींच्या कल्याणासाठी आणि त्यांच्या उज्ज्वल भविष्याची तयारीसाठी ही योजना महत्वपूर्ण ठरते. शासनाच्या या योजनेमुळे मुलींच्या पालकांना आर्थिक मदत मिळते आणि मुलींच्या भविष्याची आधारशिला मजबूत होते. समाजाच्या सहकार्याने आणि शासनाच्या प्रयत्नाने ‘लेक लाडकी’ योजना यशस्वी होईल आणि मुलींच्या कल्याणासाठी महत्वपूर्ण ठरेल.
